Tarım, insanlığın varoluşundan bu yana temel bir yaşam kaynağıdır. Ancak günümüzde artan nüfus, iklim değişiklikleri ve doğal kaynakların sınırlılığı, tarımı daha sürdürülebilir ve verimli hale getirmeye teşvik etmiştir. Hassas tarım yöntemleri de bu noktada ortaya çıkmıştır.
Hassas Tarım Nedir?
Hassas tarım, tarımsal üretkenliği artırmak, doğal kaynakları korumak ve gıda güvencesini sürdürmek amacıyla modern teknoloji ve veri analitiğini kullanarak tarım uygulamalarını iyileştiren bir yaklaşımı ifade eder. Hassas tarımı ekonomi ve çevre koruma ilkelerini göz önünde bulundurarak, bilgisayar çağının gelişen teknolojilerini tarımsal üretimle birleştirerek kullanılması olarak da açıklayabiliriz. Hassas tarım teknolojisinin bazı bileşenleri bulunmaktadır. Örnek olarak, küresel konum belirleme sistemleri, coğrafi bilgi sistemleri, değişken oranlı girdi uygulama ve uzaktan algılama verilebilir. Hassas tarım; tarımın sürdürülebilirliğini artırmak, ürün verimliliğini artırmak, doğal kaynakları korumak gibi çok sayıda faydası olan bir uygulamadır.
Hassas Uygulamalı Tarım Döngüsü Nedir?
Hassas tarım uygulamalarının temelini arazide mevcut durumun doğru bir şekilde belirlenip ihtiyaçlar doğrultusunda uygulamaların hayata geçirilmesini oluşturmaktadır. Bunu Hassas uygulamalı tarım döngüsüyle özdeşleşmiş bir ifadeyle açıklayacak olursak, doğru uygulamaların doğru zamanda doğru yere yapılması gerekmektedir. Hassas uygulamalı tarım döngüsü 4 bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenler sırasıyla; veri toplama, analiz, karar verme ve uygulamadır. Öncelik, hassas tarım için uygulanılacak konuyla ilgili veri toplamaktır. Veriler toplandıktan sonra toplanılan veriler içinden analiz yapılarak, uygulanılacak konuyla ilgili karar verilmelidir. En son aşama olarak uygulama yapılmalıdır.
Hassas Tarımda Kullanılan Bileşenler
Veri Toplama ve Analiz: Hassas tarım, toprak, bitki ve hava koşulları gibi yetiştirilen mahsuller için önemli verilerin toplanmasını içinde barındırır. Bu veriler, üreticiye gidişat hakkında daha iyi bilgi edinebilmeleri için gübreleme, ilaçlama, sulama sistemleri ve konum belirleme gibi konular hakkında toplanan verilerdir. Bu veriler, genellikle GPS ve sensörler aracılığıyla elde edilir.
Veri ve Kayıt Görüntüleme: Hassas tarım, hasat makinesi sayesinde ürün ölçümü sağlar. Bu sayede mahsulün yetiştirildiği dönem hakkında bilgi edinilmesine yardımcı olur.
Coğrafi Bilgi: Hassas tarımda jeoistatistik yöntemler kullanılarak toprak yapı modellenir. Modellemenin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortamında oluşturulması, merkez bilgisayar ekranında; arazinin yapısında oluşan değişimleri ve yeni oluşumları, ürün veri haritalarının çıkarılmasını ve araziye yönelik alınabilecek tedbirlerin elde edilmesini sağlar.
Toprak yapısını analiz ederek, maksimum verimin alınacağı en uygun ürünün belirlenmesi ve o ürüne ilişkin gübre tavsiyelerinin oluşturulup üreticiye sunulur. Ürün miktarındaki artış sağlanması hedeflenir.
Küresel Konumlama: Hassas tarım, bulunulan bölgenin hava şartlarını, nemini ve iklim özelliklerini küresel konumlama özelliğini kullanarak elde eder.
Değişken Oranlı Uygulama: Hassas tarım, bu özellik sayesinde üreticiye sistem sayesinde, toprağı işlemeye yönelik adımları uygulama ve kullanılan bitkiye özgü ayarlamaları yapma imkanı sunar. Yani, hassas tarım özelleştirilebilir.
Hassas Tarımda Kullanılan Sensör Sistemleri Nelerdir?
Hassas tarımda dört farklı çeşit sensör sistemi kullanılır. Bu sensörler çeşidine göre; ürünün verimi, toprağın karakteristik özelliği, bitkinin gelişimi ve bölgedeki yabancı ot miktarını tespit etmek için kullanılır.
Verim Sensörleri: Hassas tarım uygulamalarında bu sensörler ürününün verimini ölçmek için kullanılır. Ölçüm için kullanılan yöntemler:
- Çarpma kuvveti esaslı
- Ağırlık esaslı
- Optik esaslı
- Y-ışını’dır.
Toprak Sensörleri: Arazide toprak karakteristiklerinin hızlı, güvenilir ve ucuz bir şekilde belirlenmesi noktasındaki yetersizlikler hassas tarım uygulamalarında sıklıkla karşılaşılan bir problemdir. Bu alanla ilgili yapılan birçok çalışma olsa da hassas tarım uygulamasında bu sorunun giderilmesine yönelik en sık kullanılan yöntem toprak sensörleridir.
Bitki Sensörleri: Hassas tarım uygulamalarında, bitki büyümesinin sürekli ölçümü için kullanılan sensörlerdir. Bitki sensörleri, çevresel parametrelerle aynı zaman aralığını kullanarak bitki parametrelerini kaydetmemizi sağlar. Veriler, bitki tepkilerinin ve stresin çevresel etkilerle(hava koşulları, iklim değişiklikleri) birleştirerek doğrudan aktarılmasını sağlar. Bitki sensörleri, ekofizyolojik çalışmalar için uygun maliyetli ve kullanışlı bir araçtır.
Yabancı Ot Sensörleri: Hassas tarımda yabancı otlarla mücadele etmek için geliştirilen yabancı ot sensörleri, elektromanyetik ışınları kullanarak bölgedeki yabancı otların tespit edilmesini sağlar. Bu sayede hem tarım ürünleri korunuyor hem de yabancı otlar temizlendiğinde ürün verimliliği artar.
Hassas tarım, tarımın geleceği için umut vaat eden bir yaklaşım sunmaktadır. Veri toplama, analiz ve modern teknoloji sayesinde, çiftçiler daha sürdürülebilir ve verimli bir şekilde tarım yapabilirler. Bu, hem gıda güvencesini artırır hem de doğal kaynakları korur. Hassas tarım, tarım sektörünü daha sürdürülebilir ve geleceğe hazır hale getirir.