Süt otu; yüksek besin içeriğine sahip, sindirimi kolay, soğuk ve serin iklimleri seven, fazla su ihtiyacı olmayan, geniş yapraklı, ilk biçimin ardından 20-25 günde bir biçime girebilen, şişkinlik ve indigesyon problemleri yapmayan, süt besi, buzağı-kuzu büyütme, kuru dönem besleme gibi ruminantların her dönem beslenmesinde rahatlıkla kullanılabilen tek yıllık bir bitkidir.
Bazı yemlerde yapmak zorunda olunan kg sınırı, kurutarak verme, ısıl işlemden geçirmek zorunda kalma gibi zorluklar yaşatmayan bir yemdir çeşididir. Süt otu yılda birkaç biçim elde edilebilen bir bitkidir. Ülkemiz koşullarında bölge şartları, toprak bakımı, iklim, sulama koşulları gibi değişken faktörlerle birlikte 4-6 biçim elde edilebilir. Bu değişken faktörlere bağlı olarak bir dekardan 4-10 ton yaş ot alınabilmektedir. Süt otunun anavatanı Güney Avrupa’dır. Saman, silaj, otlatma ya da taze biçilmiş olarak yedirilebilir. Bir ruminant bir gün içerisinde sadece süt otu tüketebilir. Kaba yem olmasına karşın konsantre yem alımını düşürecek kadar besin değeri yüksektir. Süt otu ülkemizde sıklıkla meralarda diğer yem bitkileri ile karışım yapılıp yapay mera ya da mera ıslahı için kullanılabilir. Her türlü iklim koşuluna uyum sağlayabilen yıllık çimi dejenere olmuş meralarımız ve kaba yem sıkıntısı çeken ruminant besleyicileri için çok avantajlı bir bitki olacağı düşünülmektedir.
Süt Otunun Genel Özellikleri Nelerdir?
Süt otu, serin ve kuru iklimlerde yetişebilen buğdaygillerden bir yem bitkisidir. Ekimi hem yapay mera hem de ot üretimi amacıyla yaygın olarak yapılmaktadır. Genellikle 40 ila 80 cm yüksekliğindeki otsu bir bitkidir ve mavi-mor renkte çiçekler açar.
Yaprakları üç yaprakçıktan oluşur ve yaprakçıklar yuvarlak, dişli kenarlıdır.
Kökleri derinlere uzandığı için toprak erozyonunu önleme konusunda etkilidir.
Genellikle yıllık olarak ekilen bir bitkidir, ancak bazı bölgelerde çok yıllık türleri de yetiştirilir.
Süt Otunun Ekim ve Toprak Hazırlığı Nasıl Yapılmalıdır?
Bitkinin iklim ve toprak isteğine uygun sıcaklık ve yağış ortamı bulunduğu takdirde ilkbahar veya sonbaharda ekimi yapılır. Toprak sıcaklığı 10-15°C arasında olmalıdır. Toprak, iyi drene edilmiş, humuslu ve verimli olmalıdır. Ekim derinliği 1-2 cm civarındadır ve sıralar arası mesafe yaklaşık olarak 30 cm’dir.
Süt otu her türlü toprak çeşidine uyum sağlasa da sevdiği toprağa adaptasyonu ve verdiği verim bu topraklarda yüksek olmaktadır. Organik madde içeriği yüksek, iyi su tuıtma kapasitesine sahip, geçirgen, tınlı veya kili-tınlı bünyeli topraklar en sevdiği topraklardır. Aşırı kumlu veya aşırı killi, havasız topraklar süt otu veriminin düşmesine sebep olmaktadır. Tuzlu ve alkali (yüksek PH değerine sahip, kireçli) topraklara da dayanıklıdır.
Yüksek verim elde etmek istendiği takdirde imkanlar doğrultusunda uygun toprağa yönelmek doğru olacaktır. Eğer toprak uygun değilse, toprağa bazı işlemler uygulayarak toprağı daha uygun hale getirebiliriz. Ph’ı asidik olan bir toprağa kireç uygulayarak ph biraz daha normal seviyelere çekilebilir. Gübre uygulamaları yapılarak tarla ıslah edilebilir.
Süt Otu Nerelerde Kullanılır?
Süt otu, yem bitkisi olarak en çok kullanılan baklagil türlerinden biridir. Kuru ot, ot yemi ve silaj yapımında kullanılır.
Yüksek protein içeriği nedeniyle özellikle sığır, koyun ve keçi beslemesi için tercih edilir.
Aynı zamanda toprak düzenleyici olarak da kullanılır ve diğer bitkilerin verimini artırabilir.
Süt Otu Nasıl Depolanmalıdır?
Hasat edilen süt otu, silaj yapımında hızlı bir şekilde işlenmelidir.
Silaj yapmak için, bitki kesilip doğranır, hava almayan kapalı silolarda fermantasyona bırakılır.
Kuru ot olarak depolanacaksa, iyi havalandırılmış ve kuru bir yerde muhafaza edilmelidir.
Süt otu Hayvan Beslemede Nasıl Kullanılır?
Süt otu, yem değeri yüksek bir bitki olarak bilinir ve özellikle sığırların beslenmesinde yaygın olarak kullanılır. Protein, enerji ve lif bakımından zengindir, bu nedenle hayvanların büyümesini ve süt verimini artırabilir. Ayrıca yem karmaşık karbonhidratları sindirmeye yardımcı olan doğal bir probiyotik etkisi de olabilir.
Sonuç olarak süt otu, yem bitkisi olarak önemli bir rol oynar ve hayvan beslemesi için değerli bir kaynaktır. Aynı zamanda toprak düzenleyici olarak da kullanılarak tarım verimini artırabilir. Doğru ekim ve bakım yöntemleri ile süt otu, tarım alanlarında başarılı bir şekilde yetiştirilebilir ve hayvanların sağlıklı beslenmesine katkıda bulunabilir.