Hızlı artış gösteren dünya nüfusu ile akıllarda canlanan pek çok sorudan bir tanesi de geleneksel yöntemle yapılan tarımın dünya nüfusuna yetip yetmeyeceği konusu oldu.
Aynı zamanda yorulan sera topraklarındaki sorunları gidermek için toprağı dinlendirmek amacıyla son yıllarda topraksız tarım olmazsa olmaz hale gelmiştir.
Topraksız tarım için aranan alternatif yollardan biri de perlit oldu.
Topraksız Tarım Nedir?
Topraksız tarım, bitkilerin gelişimi için gerekli olan temel ve doğal madde (toprak) dışında katı veya sıvı ortamlar aracılığıyla bitki yetiştiriciliği yapmak ve bitki köküne suyu bu yollarla ulaştırmak anlamına gelmektedir.
Perlit Nedir?
Perlit bir izolasyon maddesidir, radyoaktif madde içermeyen anorganik bir madendir. Herhangi bir hastalığı taşımaz, suda erimez, çürümez ve kimyasal reaksiyonlara karışmaz. Yüksek ısıda özelliğini kaybetmeyen perlit aynı zamanda yangın çıkma olasılığını da önler. Bünyesinde bol miktarda hava boşluğu bulundurmaktadır. Bu yönüyle de ısı yalıtım malzemesi olarak kullanılabilir.
Seracılık, sebze yetiştiriciliği, fidecilik, çiçekçilik gibi topraksız tarım ortamlarında toprak düzenleyici olarak kullanılmaktadır.
Perlit eşsiz yalıtım özelliğinden kaynaklı depolama ve saklama binalarının izolasyonunda; hafifliğinden ve yine yalıtım özelliğinden dolayı taşımada, fidelerin ve soğanların paketlenmesinde ve çok yıllık süs bitkileri saklamasında başarı ile kullanılır.
Perlit tek başına kullanılabildiği gibi torf, kum, ağaç kabuğu gibi diğer harçlar ile de karıştırılıp kullanılabilir.
Perlit sadece kendisi kullanılsa bile köklendirmeyi hızlandırdığı için, taşıması kolay ve hafif olduğu için, topraksız üretimle belli bir ekin mevsimine sabit kalmadığı için dünyada ve yurdumuzda büyük ölçüde kullanım imkânı bulmuştur.
Perlit Kullanımının Faydaları:
Fidelerin büyüme ortamını iyileştirdiği için erken ürün almayı sağlar.
Suyun dozu ayarlanabildiği için su kaybını azaltır ve besin maddeleri daha iyi ayarlanabilir.
Tarım alanları toprağa bağlı kalmadığı için yaygınlaştırılabilir ve dezenfekte etme, gübreleme gibi işlere gerek kalmaz.
Uzun yıllar kullanımında (6 yıl kullanma şansı) yapısının bozulmaması ve tekrar kullanılabilir olması da ekonomik olarak çiftçi dostudur.
Yetiştiricilikte Perlit
Perlit, yukarıda sıralanan özelliklerine bakıldığı zaman seralarda toprak düzenleyici olarak tarımda topraksız yetiştiricilik alanında oldukça başarı sağlamıştır. Perlit sebze ve çiçek tohumlarının yetiştirilmesi ve tohum çimlendirmesi için kullanıldığında çok başarılı olmaktadır.
Perlit hazırlanan kaplar içinde usulüne uygun şekilde doldurulur ve tohumlar ekilip çimlenmeye bırakılır. Torbalar siyah plastik örtüler ile belli aralıklarda sıralanır. Büyüyen fideler sökülerek üretim alanlarına dikilir. Bitki köklendirmesinde perlit çok büyük bir role sahiptir.
Perlit kullanımı ile çimin büyüme alanı genişler, yayılır ve çimlenme sayısı artar.
Perlit, parklar, bahçeler, yürüyüş parkurları, futbol ve golf alanları çim toprakları için toprak düzenleyicisi olarak kullanılmaktadır. Basılma ile oluşan çim sıkışmalarını önler. İri taneli perlitin homojen şekilde karıştırılarak kullanılması önemlidir. Perlit çimlerin ömrünü uzattığı gibi sağanak olma durumunda göllenme olasılığını da azaltır. Toprak sahalarda perlit kullanımından fayda alınabilmesi için perlit üst zeminin altına uygulanır.
Sera toprakları için kimyasal özelliğinden ziyade fiziksel özelliği ile fayda sağlayan perlit alttan sulama ve damla sulama yapılan seralarda 4-5 cm kalınlıkta iri taneli perlit kullanımı ile su kullanımı yarı yarıya azaltılabilir.