2022 yılında 12 yıllık AR-GE çalışmalarının ardından yerli ve milli bir pamuk çeşidi olarak tescillenerek üretimde yerlileşmeye katkı sağlayan Türkan pamuk, emsallerine göre özellikle lif kalitesi ve verimiyle öne çıkmaktadır. A- Fiber kalite değerine sahip olan ve 4,6 ile 4,8 mikroner inceliğe sahip olan Türkan pamuk, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’nde ekilmektedir.
Türkan pamuk tohumu; konik bitki yapısı nedeniyle çok yüksek verim potansiyeline sahiptir. Verimliliği bölge ve bakım şartlarına göre değişiklik göstermektedir. Sahip olduğu diğer özellikler ise:
- Orta erkenci bir çeşittir.
- Orta-az tüylü yapraklara sahiptir.
- Verticillium solgunluğuna karşı toleranslıdır.
- Makinalı hasada uygundur.
- Elyaf Uzunluğu: 30-31mm
- Mukavemet: 32-34 G/TEX
- İplik olabilirlik indeksi (SCI): 165-180
- Çırçır randımanı: %44-46
Pamuk Nedir?
Pamuk kök, sap, yaprak, çiçek ve tohumdan oluşan bir çeşit bitkidir. Anavatanı Hindistan olarak bilinen bu bitki türüne göre 60-120 cm boylanabilmektedir. Kökü ise topraktan 30-100 cm derinliğe ve 50-80 cm yanlara doğru uzamaktadır. Büyüme sürecine ise ilk olarak yan kökleri oluşur, bu kökler 3-4 tanedir.
Yıllık bir bitki olarak bilinen pamuk, her yıl ilkbahar ayında ekilir. Boyları 1-1,5 metreye kadar uzar, 50 ya da 60 günden sonra açık pembe veya sarı renklerde çiçekler açar. Bu çiçekler kuruduktan sonra döküldükten sonra koza oluşur. Kozanın içinde sıkışık halde kalan lifler zamanla uzar ve koza yetersiz kaldığı için koza koza çatlar ve açılır. Bu liflerin içinde başta su vardır fakat kozadan çıktıktan sonra güneş sıcaklığı sonucunda kurur ve ağustos, ekim gibi elle veya makinelerle toplanır.
Pamuk Çeşitleri Nelerdir?
Türkiye’de yetiştirilen pamuklar lifli pamuk sınıfına girmektedir. Yaygın olarak kullanılanları ise:
- Akala,
- Stoneville,
- Carolina Quin,
- Çukurova,
- Sayar,
- Nazilli,
- Nazilli,
- Maraş/Erşan,
- Ege Carmen,
- Flora,
- Celia,
- Candia,
- Julia,
- Beyaz Altın,
- BA308,
- Diamond,
- Türkan.
Pamuk Tohumu Nedir?
Tohumlar, çeşitli gıdaların başlıca kaynağıdır. Tohumların sağladığı yarar, sağlıklı ve yeterli beslenme açısından önemlidir. Tohumların kullanım alanları türler arasında farklılık gösterir. Keten, kanola, ayçiçeği gibi çok bilinen türlerin yanı sıra pamuk tohumu da nadide özelliklere sahiptir.
Pamuk, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasında yer alır. Tohumda da tıpkı pamuk gibi sap, kök, çiçek ve yapraklardan oluşan bu bitkinin uzunluğu türüne göre değişiklik gösterir. Yatay biçimde kökleri büyüyen tohumun Epidermis hücreleri dışa doğru uzanır ve 3-4 adet olan yan köklerden teker teker dallanarak büyür.
Sıcak iklimlerde ağaç formuna sahip olan pamuk 6 metreye uzanırken, Türkiye’de 120 cm civarında olarak standart hacminde uzar. Hızlı büyüyen bir yapısı olduğu için tohumdan hızlı bir verim alınmasını sağlar.
Üretimi Türkiye’de de yapılan pamuk tohumu; Hindistan, Çin, Meksika, Mısır, Pakistan, Brezilya tarafından üretilmektedir. Pamuk tohumunun ticari olarak yetiştirilmesinin ardından kullanım alanı genişletilmiştir. Pamuk üreticiliği, ister ev ortamında bir bitkiyle uğraş edinme çabasında olanlar, ister toprağa ekip yetiştirmeyi düşünenler için güzel bir fikir olabilir.
Pamuk Yetiştiriciliği
Pamuk tohumundan maksimum verimi almak için yıllık olarak yetiştirmek gereklidir. Tarlaya ekmek isteyenlerin ilkbahar mevsiminde ekime başlamaları iyi bir zamanlamayken ev ortamında ekmek isteyenlerin kış meviminde hazırlığa başlamaları yeterlidir.
Pamuk Yetiştirmek İçin Uygun Şartlar
Pamuk, soğukla karşı karşıya kalmayacağı ortamlarda yetişmeye uygundur. Sıcak ve nemli havaları seven pamuk bitkisinin yetişmesi için ideal hava sıcaklığı 21-37 C derede iken, toprak sıcaklığı ise 15 C derecenin altıdır. Dış ve iç mekandaki pamuk yetiştiriciliği için güneş ışığı ve sulama önemli kriterlerdir. Tarlaya ekilen pamuk tohumunun sık yağış görmemesi yeterliyken ev ortamındaki tohumlara püskürtme yöntemi uygulanır.